سال ۹۸ سالی دشوار برای بسیاری از بخش‌های مختلف اقتصاد کشور از جمله خودروسازان بود. در کنار زیان انباشته صنعت خودرو ایران که طی نیم قرن اخیر بی‌سابقه بود، شیوع ویروس کرونا ضربه سهمگین‌تری بر بدنه این صنعت وارد کرد.
سال ۹۸ سالی دشوار برای بسیاری از بخش‌های مختلف اقتصاد کشور از جمله خودروسازان بود. در کنار زیان انباشته صنعت خودرو ایران که طی نیم قرن اخیر بی‌سابقه بود، شیوع ویروس کرونا ضربه سهمگین‌تری بر بدنه این صنعت وارد کرد. حال این سوال مطرح است که بازار خودرو در عصر کرونا به چه سمت‌وسویی پیش خواهد رفت؟ آیا بحران کرونا در کاهش بهای خودرو در ایران تاثیرگذار بوده و این تاثیرات آیا تداوم خواهد داشت؟ در گفت‌وگو با حسن کریمی سنجری، کارشناس و صاحب‌نظر صنعت خودرو به این سوالات پاسخ داده شده است.
ضربه اقتصادی کرونا به صنعت خودروسازی
سنجری با اشاره به اینکه کرونا ویروسی است که می‌توان از آن به‌عنوان مهمترین پدیده سال چه در حوزه اقتصاد و چه در حوزه مبانی اجتماعی یاد کرد، گفت: «بسیاری از شاخص‌های اقتصادی در اثر شیوع این ویروس کشنده جابجا شده‌اند و بسیاری از ساختارهای اجتماعی به‌دلیل آن شکسته شده است تا جایی که بنظر می‌رسد اقتصادهای کوچک و بزرگ دنیا در اثر این پدیده کوچکتر و برعکس بسیاری از تشکل‌های اجتماعی به‌دلیل بروز این پدیده بالغ‌تر شده‌اند». این کارشناس صنعت خودرو در ادامه گفت: «در صنعت خودروسازی اما به جرات می‌توان گفت، تاکنون کمتر پدیده‌ای در طول تاریخ رخ داده که روی عملکرد این صنعت و کمپانی‌های بزرگ خودروساز به‌اندازه این ویروس تاثیرگذار بوده باشد؛ به‌طوری‌که بسیاری از شرکت‌های بزرگ خودروسازی دنیا در اثر شیوع این ویروس دست از تولید کشیده و تعطیل شدند. قطعا در سال ۲۰۲۰ میلادی افت قابل‌توجهی در تعداد تولید خودرو در جهان را شاهد خواهیم بود، چرا که ظرفیت از دست رفته خطوط تولید این شرکت‌ها به‌دلیل تعطیلی در روزهای پس از کرونا تقریبا غیر قابل جبران است». از سوی دیگر خریداران خودرو نیز ترجیح داده‌اند تقاضای خرید خود را به تاخیر اندازند. ظاهرا در یک سازش ناخواسته بین تولیدکنندگان و خریداران خودرو قرار است برای مدت زمانی نامعلوم تجارت خودرو دوران رکود را تجربه کند.
وضعیت بازار تقاضا
سنجری درخصوص وضعیت تقاضا در بازار خودرو ایران اظهار کرد: «وضعیت بازار خودرو در کشور به لحاظ تقاضا در حال حاضر در همان وضعیتی است که در ابتدای شیوع این ویروس قرار داشت و تنها تفاوت آن در این است که متقاضیان خودرو، خرید خود را به تاخیر انداخته‌اند. در واقع شرایط اقتصادی کشور بگونه‌ای است که کمتر امیدی به کاهش قیمت در کالاها بویژه کالاهایی از جنس دارایی ثابت می‌رود، بنابراین به‌رغم آنکه اندکی کاهش در قیمت خودرو آنهم به‌دلیل نبود خریدار احساس می‌شود، اما هر آن بیم آن می‌رود که قیمت خودرو با نرخ تورم عمومی کشور همراهی کرده و افزایشی شود». این کارشناس خودرو در ادامه تصریح کرد: به‌علاوه فراموش نکنیم بیش از یک میلیون تقاضای خودرو طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ بدلیل کمبود عرضه از یک سو و کاهش قدرت خرید مردم از سوی دیگر بی‌پاسخ مانده است، در واقع بخشی از جامعه متقاضیان خودرو به‌دلیل ناتوانی در خرید خودرو به قیمت مطلوب که همان قیمت درب کارخانه است فعلا از خرید خود صرفنظر کرده‌اند، در حالیکه اگر شرکت‌های خودروساز داخلی در دوسال گذشته توانایی تولید خودرو به تعداد این متقاضیان را داشتند حتی اگر اجازه داشتند به نرخ رقابتی و نه نرخ دستوری خودرو را به بازار عرضه کنند، حتما قیمت خودرو در بازار بسیار کمتر از آنی بود که در حال حاضر شاهد آن هستیم.
پایین آمدن توان خرید و تولید خودرو
به‌گفته سنجری در سال جاری شیوع ویروس کرونا مزید بر علت شده و یقینا توان تولید شرکت‌های خودروساز را کاهش خواهد داد و با ادامه این روند و در صورتیکه شرکت‌های خودروساز نتوانند میزان تولید خودرو در کشور را دستکم به میزان تولید سال ۹۶ یعنی بالغ بر یک میلیون و دویست هزار دستگاه برسانند، نه‌تنها به کاهش قیمت امیدی نیست که افزایش انفجاری قیمت‌ها نیز چندان دور از انتظار نخواهد بود. به‌ویژه آنکه ظاهرا دولت تصمیم ندارد در قیمت‌گذاری دستوری خودرو تجدیدنظر کند و همین امر باعث کاهش قدرت نقدینگی و توان مالی شرکت‌های خودروساز خواهد بود که نهایتا افت تولید و عرضه خودرو به بازار را بدنبال خواهد داشت.
