در مهرماه سال ۱۴۰۳، سه خودروساز بزرگ کشور، ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو، افزایش قابل‌توجهی در تولید محصولات سواری خود داشتند و توانستند از چالش‌های متعدد نیمه اول سال، مانند کمبود ارز و قطعی برق، تا حد زیادی عبور کنند. این خودروسازان با تولید حدود ۸۴ هزار و ۲۴۶ دستگاه خودرو سواری در مهرماه، رشدی ۱۷ درصدی نسبت به شهریور را ثبت کردند. با این حال، تولید کلی این خودروسازان در هفت ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود پنج درصد کاهش یافته است.
جدول آمار تولید خودروسازان ایران در 7 ماهه 1403
| نام خودروساز | محصول | تولید در هفت ماه ۱۴۰۳ | تولید در هفت ماه ۱۴۰۲ | تغییر تولید | درصد تغییر |
| ایران خودرو | کل محصولات سواری | 290,000 | 299,000 | کاهش 9,000 دستگاه | -3% |
| پژو | 103,000 | 162,713 | کاهش 59,713 دستگاه | -37% | |
| سورن | 62,505 | 30,000 | افزایش 32,505 دستگاه | +108% | |
| دنا | 49,548 | 47,224 | افزایش 2,324 دستگاه | +5% | |
| رانا | 9,822 | 12,000 | کاهش 2,178 دستگاه | -18% | |
| هایما | 8,839 | 11,800 | کاهش 2,961 دستگاه | -25% | |
| تارا | 39,000 | 25,000 | افزایش 14,000 دستگاه | +67% | |
| سایپا | کل محصولات سواری | 161,200 | 170,461 | کاهش 9,261 دستگاه | -5.5% |
| خانواده ایکس 200 | 120,000 | 141,000 | کاهش 21,000 دستگاه | -15% | |
| شاهین | 30,699 | 28,000 | افزایش 2,699 دستگاه | +10% | |
| آریا اتومات | 0 | 12 | کاهش 12 دستگاه | -100% | |
| سایر | 10,487 | 1,110 | افزایش 9,377 دستگاه | +947% | |
| پارس خودرو | کل محصولات سواری | 59,502 | 65,171 | کاهش 5,669 دستگاه | -9% |
| گروه Q200 | 39,233 | 43,673 | کاهش 4,440 دستگاه | -10% | |
| کوئیک معمولی | 1,234 | 21,477 | کاهش 20,243 دستگاه | -94% | |
| سهند | 8,000 | 21 | افزایش 7,979 دستگاه | بیش از +1000% | |
| ساینا اس | 11,033 | 0 | افزایش 11,033 دستگاه | – |
جزئیات تولید ماهانه
در شهریورماه، خودروسازان کشور حدود ۷۲ هزار دستگاه خودرو تولید کردند، اما در مهرماه این عدد به ۸۴ هزار دستگاه رسید. در میان خودروسازان، ایران‌خودرو بیشترین افزایش تولید را با ۴۸ هزار و ۲۰ دستگاه در مهرماه داشت که در مقایسه با تولید ۴۳ هزار دستگاهی شهریور، نشان‌دهنده رشدی بیش از ۱۰ درصد است. سایپا نیز با تولید ۲۵ هزار و ۱۱۳ دستگاه خودرو در مهرماه، رشد ۲۴ درصدی را ثبت کرده است، در حالی که پارس‌خودرو نیز به رقم ۱۱ هزار و ۱۱۳ دستگاه رسید و حدود هزار دستگاه بیشتر از ماه گذشته تولید کرده است. به طور کلی، مجموع تولید این سه خودروساز در مهرماه نسبت به مرداد حدود ۳۹ درصد افزایش داشته است.
کارنامه هفت‌ماهه تولید خودرو
براساس آمارهای منتشرشده در سامانه کدال، ایران‌خودرو از ابتدای سال تا پایان مهرماه، حدود ۲۹۰ هزار دستگاه خودرو سواری تولید کرده که در مقایسه با سال گذشته حدود سه درصد کاهش داشته است. بیشترین تیراژ تولید ایران‌خودرو مربوط به خانواده پژو است، هرچند تولید مدل‌های مختلف پژو در سال جاری نسبت به سال گذشته حدود ۳۷ درصد کاهش یافته است. به‌طور خاص، تولید پژو ۲۰۷ به‌عنوان مدل اصلی این خانواده در جریان است.
سایپا نیز با تولید ۱۶۱ هزار و ۲۰۰ دستگاه خودرو سواری در این بازه زمانی، کاهش پنج درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کرده است. بیشترین تولید سایپا مربوط به خانواده ایکس ۲۰۰ (شامل کوئیک و ساینا) است که در مقایسه با سال گذشته، افتی ۱۵ درصدی داشته است. از سوی دیگر، تولید خودروی شاهین این شرکت در هفت ماه امسال حدود ۳۰ هزار دستگاه بوده که نسبت به سال قبل، رشدی ۱۰ درصدی را نشان می‌دهد.
پارس‌خودرو به عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور، با تولید حدود ۵۹ هزار و ۵۰۲ دستگاه خودرو سواری، نسبت به هفت ماه سال گذشته کاهش نه درصدی را تجربه کرده است. این شرکت بیشتر در تولید مدل‌های جدید خود مانند سهند و ساینا اس تمرکز داشته است.
بررسی عملکرد در راستای برنامه‌های وزارت صمت
برنامه وزارت صمت برای تولید خودروهای سواری در سال جاری یک میلیون دستگاه است و سه خودروساز بزرگ کشور تا پایان مهرماه توانسته‌اند نیمی از این هدف را محقق کنند. این خودروسازان نیاز دارند در پنج ماه پایانی سال، ۵۰۰ هزار دستگاه دیگر تولید کنند تا برنامه وزارت صمت را کامل کنند. برای این منظور، لازم است هر ماه به‌طور متوسط ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید شود، که به دلیل چالش‌های اقتصادی و محدودیت‌های ارزی، دستیابی به این هدف با چالش مواجه است، هرچند این امر دور از دسترس نیست.
چالش‌های باقی‌مانده و وضعیت موجودی خودروهای ناقص
طبق آمارها، برخی از محصولات ایران‌خودرو به دلیل کسری قطعات به عنوان “خودروهای تجاری‌نشده” به انبار منتقل شده‌اند. این دسته شامل حدود ۴ هزار و ۴۸۴ دستگاه خودرو می‌شود که تا زمان تأمین قطعات، امکان تجاری‌سازی و عرضه به بازار را ندارند. از سوی دیگر، سایپا نیز با افزایش ۹.۵ برابری تولید در بخش “سایر” توانسته تیراژ این بخش را به بیش از ۱۰ هزار دستگاه برساند.
با وجود کاهش تولید هفت‌ماهه نسبت به سال گذشته، تولید مهرماه نشان از بهبود نسبی شرایط در خودروسازی‌های ایران دارد.
